AYM kararına rağmen engellenen içeriklerin sayısı artıyor 04 08.2024

Özel hayatın gizliliğinin internet üzerinden ihlali halinde daha hızlı önlem alınması önem arz etmektedir. İnternetten içerik kaldırma/silme; internet üzerinden yayımlanan ve hukuka aykırılık teşkil eden haber, video, fotoğraf, yorum vb. İçerik kaldırma/silme işlemi, ancak yer veya içerik sağlayıcı tarafından yerine getirilebilir. Mücadele için ise kara para aklamanın mantığının ve taraflarının iyi anlaşılması gerektiğinin altını çizen Bingöl, “Bunda kara paranın aklanmasıyla mücadele konusundaki temel yaklaşım hatalarımız etkili oluyor. Kara para suçtan elde edilen malvarlığı değeridir. Suç geliri, suçun varlığına işaret eder” diyor. AYM’nin erişim yasaklarıyla ilgili verdiği ihlal kararı halen uygulanmadı. Türkiye’de geçen yıl en az 712 bin internet içeriğine erişim engellendi. 4.5 Kullanıcılar, başkalarının web sitesini kullanmasını önleyici veya zorlaştırıcı etkinliklerde bulunamaz, sunucuları ya da veri tabanlarını otomatik programlarla aşırı yükleyip kilitleyemez. Aksi takdirde bu durumdan doğabilecek her türlü hukuki, cezai sorumluluk kendilerine ait olacaktır. 4.4 Kullanıcı, kullanım koşullarında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareketi nedeniyle TRT’nin’ uğrayacağı her türlü zararı aynen tazmin edecek olup, TRT’nin ödemek zorunda kalabileceği her türlü tazminat ve/veya idari/adli para cezaları için kendisine rücu edilebileceğini bilmekte ve kabul etmektedir.

Kullanım Koşullarının, herhangi bir hükmünün yasal mercilerce iptali, geçersiz veya uygulanamaz olması halinde, diğer hükümlerin yürürlüğü ve uygulanması etkilenmez, diğer hükümler aynı şekilde geçerliliğini koruyacaktır. 6.4 İnternet Sitesi’nin belirli yerlerinde bölüme özgü farklı kurallar ve yükümlülükler belirtilebilir. Bu bölümleri kullanan kişi ve kuruluşlar peşinen ilgili kuralları kabul etmiş sayılır. 3.2.4 Ortak bilgisayar kullanılıyorsa (işyeri veya internet cafe), İnternet PinUp‘ne giriş yaptıktan sonra sağ üst bölümünde bulunan ve güvenli çıkış anlamına gelen “Çıkış” bağlantısına tıklamadan çıkılmamalıdır. Tarayıcıyı kapatmak yerine bu yöntemi kullanmak, daha sonra aynı bilgisayarı kullanarak İnternet pin up giriş’ne giriş yapacak kişinin Kullanıcıların sayfasına erişmesini engelleyecektir. Konuyla ilgili TRT tarafından her zaman yeni bildirimlerde bulunulabilir. 1.11.Kullanıcı, İnternet Sitesi’nden yararlanırken, Türk Ceza Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Sınai Mülkiyet Kanunu, Türk Borçlar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri ile İnternet Sitesi ’nde TRT’nin yayımlayacağı her türlü duyuru ve bildirimlere uymayı kabul eder. Kullanıcı, İnternet Sitesi’nin herhangi bir açığından (teknik, vs.) faydalanarak, siteye ve/veya TRT’ye zarar veremez, haksız bir menfaat sağlayamaz, İnternet pin up casino‘ni ve içeriklerini kötüye kullanamaz. Kara para aklamanın son dönemde artan bir olgu olmadığını belirten vergi uzmanı Ozan Bingöl ise iki yıl önce de kara paranın aynı yoğunluk ve hacimde olduğunu, ancak son dönemdeki operasyonların kara para ve aklama faaliyetlerini görünür kıldığını düşünüyor. Varlık barışı, gerçek ve tüzel kişilerin yurt içi ve yurt dışındaki varlıklarını Türkiye’de kayıt altına alması ve bunun karşılığında da bazı imtiyazlardan faydalanması anlamına geliyor. Furkan Sezer, “varlık barışı”nın da kara para sahiplerinin önce vatandaşlık aldığı ve devamında kara parayı Türkiye’ye getirerek finansal sisteme soktuğuna dair gözlemler olduğuna işaret ediyor.

Dijitalleşmeyle birlikte siber alandaki insan faaliyetinin düzenlenmesinde hukuk önemli araçlardan biridir. Siber alanın hukuku küresellik ve çok hukukluluk özelliklerine sahiptir. Küresellik özelliği, alanda uygulanacak hukukun ulusal, bölgesel ve devletlerarası bir çerçeveyle sınırlandırılamamasını ifade eder. Hem sosyal ve kültürel sınırları hem de bölgesel yargı yetkileri ve ulusal ve uluslararası hukuk düzenlerinin ötesine geçen bir yapı söz konusudur. Bununla bağlantılı bir diğer özellik olan çok hukukluluk, farklı normatif düzenlere ve farklı kural koyuculara referans verir. Kural koyuculuk özelliklerinin hukuki çoğulluk tartışmalarıyla birlikte düşünülmesi gerekir. O halde siber alanda, geleneksel devlet hukuku dışında, insan davranışlarını çeşitli yaptırımlar yoluyla düzenleyen normatif sistemler vardır.

Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesine ilişkin karara sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilir. Sınai Mülkiyet Kanunu’nda yer alan düzenlemeler karşısında, marka hakkının bir fikri mülkiyet hakkı olup, mutlak hak niteliği taşıdığı ve malvarlığına dair unsurlardan olduğu ortadadır. 5651 sayılı Kanun’da koruma altına alınan “kişilik hakları” ise kategorik olarak şahıs varlığına dair haklarındandır. İtiraz kanun yolu, tüm koruma tedbirleri ve bu arada erişimin engellenmesi kararı açısından da uygulanan, kararı veren Sulh Ceza Hakimliğinden sonraki sıra numaralı hakimliğin itirazı incelediği bir kanun yoludur. Sulh Ceza Hakimliği’nin erişimin engllenmesi kararına itiraz, İstanbul 2. Bu karar, erişim sağlayıcısına bildirilerek gereğinin yerine getirilmesi istenir. İçeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararının gereği, derhal ve en geç kararın bildirilmesi anından itibaren “dört saat” içinde yerine getirilir. İnternet üzerinden yapılan yayınların düzenlenmesi, hukuka aykırı içeriklerin kaldırılması ve internet sitelerine erişimin engellenmesine dair temel kurallar 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” ile düzenlenmiştir. Erişim engeli kararlarının Türkiye’de ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiğine ilişkin en somut tespit ise AYM’den gelmişti. İnternet haber sitelerindeki bazı haberlere erişim engeli kararları getirilmesi üzerine Cumhuriyet, Birgün, Diken, Gazete Duvar gibi bazı yayın organlarının başvurusu üzerine AYM, 27 Ekim 2021 tarihinde ifade ve basın özgürlükleri ile etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

Siber alanın hukuku, devletler, şirketler ve kullanıcılar arasındaki iş birliği, pazarlık ve çatışma ilişkileri ve dinamikleriyle biçimlenir. Siber alanda cereyan eden ilişkiler sonucu ortaya çıkan hukuksal düzenlemeler ve kurumlar, belirli bir düşünce sistemini ve elbette belirli ekonomik ilişkilerin yeniden üretimini ifade eder. Siber alanda aktörlerin işlev ve rollerinin değişmesi ve bunlar arasındaki sınırların bulanıklaşması, özellikle normları oluşturan ve uygulayan devletler ve şirketler arasında oldukça belirgindir. Devlet ve şirket aktörleri arasındaki ilişkiye odaklanan bu çalışma, hukukun oluşumunda kurumsal değişim ve aktörler arasındaki sınırların bulanıklaşması, devletlerin şirketleşmesi ve şirketlerin devletleşmesi olgularını açıklayarak internet yönetişimi, gözetimin ticarileşmesi, devletler arasındaki ilişkilerde şirketlerin pozisyonunu örnek olarak ele almaktadır. Devletler ve şirketler arasındaki ilişkiler ve rol değişiminin hukuk alanında da çeşitli sonuçları vardır.

Bu iki nedeni beraber değerlendirmekte fayda olduğunu kaydeden Sezer, bir diğer faktörün de Türkiye’ye seyahatlerde çoğu ülkeye vize uygulanmaması olduğunu belirtiyor. Sezer, yabancıların ticaret hayatının içine rahatça dahil olabilmeleri ve bir Türk vatandaşı gibi sistemde bulunabilmelerinin de önemli bir etken olduğunu aktarıyor. Yakalanan bazı isimlere Türk vatandaşlığı verildiğinin ortaya çıkması ise tartışmanın başka bir boyutunu oluşturuyor. 4 Kasım’da düzenlenen operasyonda Avusturalya merkezli uyuşturucu ticareti örgütü Comanchero’nun kırmızı bültenle aranan liderlerinden Maximilian Rivkin ve Necmi Saki yakalanmıştı. Sırbistan kökenli İsveç vatandaşı olan Rivkin’in “Nikolaj Ankov” adına düzenlenmiş Bulgaristan pasaportuyla Türk vatandaşlığına geçtiği ve Cem Cansu adını aldığı ortaya çıkmıştı. Malum, ortada bir hediye paketi olunca insan içinde ne olduğunu merak ediyor. Toplantılar yapıldı, büyük tartışmalar yaşandı, baro başkanları TBB’yi genel kurula çağırdı vs… Nihayet hazırlanan paketin birinci kısmı meclise getirilerek kabul edildi. Bundan dolayı Ad Block gibi reklam engelleyicilerin kullanılmasına izin verilmemektedir. Anlayış göstererek bu site için reklam engelleyicinizi devredışı bıraktığınız için şimdiden teşekkür ederiz. 9.2 İşbu kullanım koşullarından kaynaklanan veya bunlarla ilgili olan tüm ihtilaflarda Türkiye Cumhuriyeti mahkemeleri münhasır yargı yetkisine sahiptir.

• Bunlar arasında o sosyal ağ sağlayıcının internet bant genişliğinin yüzde 90’a kadar daraltmak, reklam yasağı ve para cezası uygulamaları yer aldı.
• Siber alanda aktörlerin işlev ve rollerinin değişmesi ve bunlar arasındaki sınırların bulanıklaşması, özellikle normları oluşturan ve uygulayan devletler ve şirketler arasında oldukça belirgindir.

Bu birliğe üye olmayan internet servis sağlayıcıları (Örn, TUrkcell, TTNET, Kablonet vb.) faaliyette bulunamazlar. Birlik tarafından erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğe erişimin engellenmesi kararının gereği derhâl, en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilir. Sulh ceza hakimliği, bu madde kapsamında vereceği erişimin engellenmesi kararlarını esas olarak, yalnızca kişilik hakkının ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verir. Zorunlu olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemez. Ancak, hâkim URL adresi belirtilerek içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle ihlalin engellenemeyeceğine kanaat getirmesi hâlinde, gerekçesini de belirtmek kaydıyla, internet sitesindeki tüm yayına yönelik olarak erişimin engellenmesine de karar verebilir. Kanunun 9 ve 9/A maddeleri ise sıradan vatandaşlara erişim engeli talebinde bulunma hakkı getiriyor. “Özel hayatın gizliliğinin ihlali” veya “kişilik haklarının ihlal edildiğini” iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebiliyor. Bunun yanında doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğin çıkarılmasını veya erişimin engellenmesini de isteyebiliyor. (4) Hâkim, bu madde kapsamında vereceği erişimin engellenmesi kararlarını esas olarak, yalnızca kişilik hakkının ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verir.

2013 yılında yapılan değişiklikle maddenin kapsamı “daraltıldı”. Mealen mahkemelere denildi ki; fikirlere ceza vermeyin, eğer terör örgütünün yöntemlerini, cebiri ve şiddeti öven bir ifade varsa bunu cezalandırın. Yani yasa koyucu fikrin kendisini cezalandırmanın yasak olduğunu, ancak terör örgütlerinin cebir şiddet içeren yöntemlerini övmenin cezalandırılmasını emrediyor. Erişimin engellenmesi uygulaması, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da düzenleniyor. Buna göre Cumhurbaşkanlığından bakanlıklara, Diyanet’ten Türkiye Futbol Fedarasyonu’na, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’ndan (BTK) Sermaye Piyasası Kurumu’na, Türkiye Jokey Kurumu’ndan RTÜK’e kadar 25 ayrı kurumun erişim engeli talep etme yetkisi var.

Deniliyor ki; mağdurun şüpheli ya da sanıkla karşılaşması sakıncalı ise mağdurun beyanı uzmanlar eşliğinde özel bir yerde alınır, kaydedilir, bu kayıt yazılı tutanağa geçirilir ve sanığa ya da avukatına verilir. Bu aşamaya kadar mağduru koruyan bir düzenleme ancak bazı boşluklar var. Mesela mağdura doğrudan soru sorma hakkının sanığa ya da müdafine tanınıp tanınmadığına dair bir ibare yok. Sanığın beyanın alınması sırasında orada olmayacağı kesin ancak müdafisinin katılıp katılamayacağı meçhul. Zira savunma hakkı açısından, özellikle de başka bir delilin olmadığı davalarda mağdurun beyanı tek başına belirleyici olabilir.